കേരളത്തിലെ കോഴിക്കോട് നഗരം യുനെസ്‌കോയുടെ ക്രിയേറ്റീവ് സിറ്റിസ് നെറ്റ്‌വർക്കിൽ (യുസിസിഎൻ) ചേർക്കപ്പെട്ടിരിക്കുന്നു എന്നത് കഴിഞ്ഞ ആഴ്ചയിലെ സുപ്രധാന വാർത്തയായിരുന്നു. ഇന്ത്യയിൽ ഇദംപ്രഥമമായി, നമ്മുടെ സ്വന്തം കോഴിക്കോട് എങ്ങനെ ഈ ബഹുമതി നേടിയെന്നു അറിഞ്ഞിരിക്കേണ്ടതാണ്.

യുനെസ്‌കോ കേരളത്തിലെ കോഴിക്കോട് എന്ന
പുരാതന നഗരത്തെ 
സാഹിത്യത്തിന്റെ ആദ്യ ഇന്ത്യൻ നഗരമായി അംഗീകരിക്കപ്പെട്ടു.

കരകൗശലവും നാടോടി കലകളും, ഡിസൈൻ, ഫിലിം, ഗാസ്ട്രോണമി, സാഹിത്യം, മാധ്യമ കലകൾ, സംഗീതം എന്നിങ്ങനെ ഏഴ് സർഗ്ഗാത്മക മേഖലകളെ പ്രതിനിധീകരിക്കാൻ  അവയുടെ പൈതൃകം സൂക്ഷ്മമായി അവലോകനം  ചെയ്തിട്ടാണ് ഈ നഗരങ്ങൾ തിരഞ്ഞെടുക്കപ്പെടുന്നത്. 

കേരളത്തിലെ വടക്കൻ നഗരമായ കോഴിക്കോട്, സംസ്ഥാനത്തിന്റെ സാഹിത്യ സാംസ്കാരിക ലോകത്തെ നിരവധി പ്രമുഖ വ്യക്തിത്വങ്ങളുടെ കേന്ദ്രമാണ്. നിരവധി പ്രമുഖ മാധ്യമ സ്ഥാപനങ്ങൾ ആസ്ഥാനമായി പ്രവർത്തിക്കുന്ന നഗരത്തിൽ നൂറുകണക്കിന് പ്രസിദ്ധീകരണ ബാനറുകളും സാഹിത്യ പാരമ്പര്യത്തെ സമ്പന്നമാക്കുന്ന നിരവധി ലൈബ്രറികളും ഉണ്ട്.

ഇതിനു മുമ്പ് 2014 ൽ സ്കോട്ട്ലൻഡിലെ എഡിൻബർഗ് ലോകത്തിലെ ആദ്യത്തെ സാഹിത്യ നഗരമായി പ്രഖ്യാപിക്കപ്പെട്ടു. പിന്നീട് ചെക്കിലെ പ്രാഗ് സിറ്റി ഈ മാന്യമായ സ്ഥാനം കൈവരിച്ചിരുന്നു. ഇപ്പോൾ, ഈ സവിശേഷ വിഭാഗത്തിൽ 350 നഗരങ്ങളുണ്ട്. കേരള ഇൻസ്റ്റിറ്റ്യൂട്ട് ഓഫ് ലോക്കൽ അഡ്മിനിസ്‌ട്രേഷനാണ് ഈ തലക്കെട്ടിന് അപേക്ഷിക്കാൻ ഈ പുതിയ ആശയം മുന്നോട്ട് വച്ചത്. അതിനാൽ, കോഴിക്കോട് കോർപ്പറേഷൻ അതിന്റെ പ്രാഥമിക പ്രവർത്തനങ്ങൾ 2022 ൽ ആരംഭിച്ചു. കോഴിക്കോട് നാഷണൽ ഇൻസ്റ്റിറ്റ്യൂട്ട് ഓഫ് ടെക്നോളജി (എൻഐടി) പ്രോജക്ട് വർക്ക് റിപ്പോർട്ട് തയ്യാറാക്കി. കലയും സംസ്കാരവും സാഹിത്യവും ഈ പുരാതന കോഴിക്കോടിന്റെ അവിഭാജ്യ ഘടകമാണ്. സാഹിത്യം, നാടകം, സംഗീതം, പെയിന്റിംഗുകൾ എന്നിവയുടെ ഊർജ്ജസ്വലമായ കേന്ദ്രമാണ് നഗരം. തുടങ്ങിയവ. ഒരിക്കൽ നിങ്ങൾ എസ്.എം. കോഴിക്കോടിന്റെ പൈതൃക തെരുവായ തെരുവ്, ഈ തനതായ സംസ്കാരത്തിന്റെയും പാരമ്പര്യത്തിന്റെയും രുചിയും രുചിയും നിങ്ങൾക്ക് ശരിക്കും അനുഭവിച്ചറിയാൻ കഴിയും. നഗരത്തിൽ 500 ലധികം ലൈബ്രറികളും 70 ഓളം പ്രസിദ്ധീകരണശാലകളും ഉണ്ട്. വർഷം മുഴുവനും ഈ നഗരത്തിൽ പുസ്തക പ്രസിദ്ധീകരണങ്ങളും പ്രദർശനങ്ങളും സാഹിത്യ പ്രവർത്തനങ്ങളെക്കുറിച്ചുള്ള സംവാദങ്ങളും പ്രമുഖ സാഹിത്യകാരന്മാരുടെ പരിപാടികളും സാഹിത്യോത്സവങ്ങളും നടക്കുന്നു.  

കേരളത്തിലെ ഏറ്റവും പ്രശസ്തമായ മലയാളം ദിനപത്രമായ മാതൃഭൂമിയുടെ ജന്മനാടാണ് കോഴിക്കോട്. ലേഖനങ്ങളിലൂടെയും വിവിധ പ്രോഗ്രാമുകളിലൂടെയും, പ്രത്യേകിച്ച് വിദ്യാർത്ഥികൾക്കിടയിൽ ഗുണനിലവാരമുള്ള സാഹിത്യം പ്രോത്സാഹിപ്പിക്കുന്നു. കോഴിക്കോട്ടുനിന്നുള്ള രണ്ട് വിശ്വപ്രശസ്ത എഴുത്തുകാരായ 
എസ്.കെ. പൊറ്റക്കാട് , എം.ടി. വാസുദേവൻ നായർ എന്നിവർക്ക് 
ഇന്ത്യയുടെ പരമോന്നത ബഹുമതിയായ 'ജ്ഞാനപീഠം' പുരസ്‌കാരത്തിന്റെ അവിശ്വസനീയമായ സാഹിത്യ ബഹുമതി ലഭിച്ചു.  സാഹിത്യപ്രവർത്തനത്തിനായി കോഴിക്കോടിനെ സ്വന്തം നാടായി തിരഞ്ഞെടുത്ത പ്രമുഖരായ എഴുത്തുകാരിൽ വൈക്കം മുഹമ്മദ് ബഷീർ, തിക്കോടിയൻ, ഉറൂബ്, കുട്ടികൃഷ്ണ മാരാർ, എൻ.വി.കൃഷ്ണവാരിയർ, പട്ടത്തുവിള കരുണാകരൻ, എൻ.എൻ.കക്കാട്, ആർട്ടിസ്റ്റ് നമ്പൂതിരി, യു.എ. ഖാദർ, പി.വത്സല, പി.എ. മുഹമ്മദ് കോയ എടി. പട്ടിക വളരെ നീണ്ടതാണ്. നാടകപ്രവർത്തകരായ കെ.ടി. മുഹമ്മദ്, നിലമ്പൂർ ബാലൻ, വാസു പ്രദീപ്, മധു മാസ്റ്റർ എന്നിവർ നാടകങ്ങൾ അവതരിപ്പിക്കാൻ ഈ നഗരത്തെ തിരഞ്ഞെടുത്തു. പ്രശസ്ത ചലച്ചിത്ര നിർമ്മാതാവ് ജോൺ എബ്രഹാം സംവിധാനം ചെയ്ത "അമ്മ അറിയാൻ" എന്ന സിനിമ കോഴിക്കോട്ട് ക്രൗഡ് ഫണ്ടിംഗിലൂടെയാണ് നിർമ്മിച്ചത്. മികച്ച സംഗീതജ്ഞനായിരുന്ന ബാബുരാജിന്റെ നാട് കൂടിയാണ് കോഴിക്കോട്. ഒ.വി. ഒരിക്കൽ കോഴിക്കോട് മലബാർ ക്രിസ്ത്യൻ കോളജിലെ മലയാളം വിഭാഗത്തിൽ അധ്യാപകനായിരുന്ന വിജയൻ കോഴിക്കോട് നഗരത്തിലെ തെരുവുകളിലൂടെ സൈക്കിളിൽ സഞ്ചരിക്കുമായിരുന്നു.  കാപ്പാട് ബീച്ച്, എസ്.എം. സ്ട്രീറ്റ്, മാനാഞ്ചിറ, ടൗൺ ഹാൾ, തുടങ്ങിയവ
കോഴിക്കോടിന്റെ മുഖമുദ്രകളാണ്.
 ചരിത്രപ്രസിദ്ധമായ കാപ്പാട് ബീച്ചിലാണ് വാസ്‌കോഡി ഗാമ ആദ്യം ഇറങ്ങിയത്. മനോഹരമായ ബീച്ചുകളാണ് കോഴിക്കോടിന്റെ പ്രധാന ആകർഷണങ്ങൾ. വർഷങ്ങളോളം ഊരു നിർമ്മാണം എന്ന പരമ്പരാഗത കപ്പൽനിർമ്മാണം നടന്നിരുന്ന ബീച്ചാണ് ബേപ്പൂർ. ഇപ്പോഴും ഗൾഫ് രാജ്യങ്ങളിലെ രാജകുടുംബങ്ങൾ ബേപ്പൂരിൽ നിന്ന് തടികൊണ്ടുള്ള ആഡംബരക്കപ്പലുകൾ ഓർഡർ ചെയ്ത് വാങ്ങാറുണ്ട്. മാർക്കോ പോളോ, ഇബ്നു ബത്തൂത്ത തുടങ്ങിയ മഹാനായ സഞ്ചാരികൾ യാത്രാവിവരണങ്ങളിൽ ഇതിനെക്കുറിച്ച് എഴുതിയിട്ടുണ്ട്.

പുരാതന കോഴിക്കോട് രാജാക്കൻമാരായ സാമൂതിരി വർഷങ്ങളോളം നഗരം ഭരിച്ചു. അവർ എല്ലാ രാജ്യങ്ങളിൽ നിന്നുമുള്ള ആളുകളെ സ്വാഗതം ചെയ്യുകയും വിവിധ മതങ്ങൾക്കിടയിൽ സാമുദായിക സൗഹാർദം പ്രോത്സാഹിപ്പിക്കുകയും ചെയ്യുന്നു. സങ്കേതങ്ങളും ആരാധനാലയങ്ങളും നൽകിക്കൊണ്ട് സാമൂതിരി മറ്റ് മതങ്ങളുടെ വിശ്വാസത്തെയും വിശ്വാസത്തെയും പ്രോത്സാഹിപ്പിക്കുകയും ബഹുമാനിക്കുകയും ചെയ്‌തു എന്നത് പ്രശംസനീയമാണ്. ‘സത്യത്തിന്റെ നഗരം’ എന്നാണ് ചരിത്രത്തിൽ കോഴിക്കോടിനെ വിശേഷിപ്പിക്കുന്നത്. സംഗീതം കോഴിക്കോടിന്റെ ഹൃദയമിടിപ്പും,  സാഹിത്യം അതിന്റെ വികാരവുമാണ്. കോഴിക്കോട്ടെ പൊതു-സ്വകാര്യ പങ്കാളിത്തത്തിലൂടെ സർഗാത്മകത വികസിപ്പിക്കാൻ കോഴിക്കോടിനെ പ്രാപ്തമാക്കുന്നതാണ് പുതിയ അംഗീകാരവും ദൗത്യവും. സർഗ്ഗാത്മകതയുടെയും നൂതനത്വത്തിന്റെയും കേന്ദ്രങ്ങൾ വികസിപ്പിക്കാനുള്ള അവസരമാണ് ഇത് നഗരത്തിന് കൈവന്നിരിക്കുന്നത്. ഈ ശൃംഖലയിലെ അംഗ നഗരങ്ങൾക്ക് അന്താരാഷ്ട്ര തലത്തിൽ അനുഭവങ്ങളും അറിവുകളും മികച്ച പ്രവർത്തനങ്ങളും പങ്കിടാനുള്ള അവസരങ്ങൾ ലഭിക്കും. പ്രൊഫഷണൽ, കലാപരമായ എക്സ്ചേഞ്ച് പ്രോഗ്രാമും ഉണ്ടായിരിക്കും. കൂടാതെ, നെറ്റ്‌വർക്ക് സിറ്റികളിലെ മേയർമാരുടെയും മറ്റ് പങ്കാളികളുടെയും വാർഷിക കോൺഫറൻസുകൾ നടത്തും. ലോകമെമ്പാടുമുള്ള ക്രിയാത്മക നഗരങ്ങളുമായുള്ള ബന്ധം ശക്തിപ്പെടുത്തുന്നതിനുള്ള മികച്ച അവസരമാണിത്.

ഇങ്ങനെ അംഗീകാരം ലഭിച്ച  നഗരങ്ങൾ ഓരോ നാല് വർഷത്തിലും,
യുസിസിഎൻ മിഷൻ സ്റ്റേറ്റ്‌മെന്റ് നടപ്പിലാക്കുന്നതിലുള്ള തങ്ങളുടെ ഉറച്ച പ്രതിബദ്ധത പ്രകടിപ്പിക്കുക എന്ന ലക്ഷ്യത്തോടെ
അംഗത്വ നിരീക്ഷണ റിപ്പോർട്ട് സമർപ്പിക്കേണ്ടതുണ്ട്.

യുനെസ്‌കോയുടെ 'സിറ്റി ഓഫ് ലിറ്ററേച്ചർ' എന്ന ടാഗ്, കോഴിക്കോടിന്റെ സമ്പന്നമായ സാഹിത്യ പൈതൃകത്തിന്റെ സാക്ഷ്യപത്രമായ  ഈ അംഗീകാരം, മലയാളിക്കും ഇന്ത്യക്കും എന്നും അഭിമാനകരമാകട്ടെ.
*************************